Sokakta bir antika halı,kilim tamircisi var

Antika halı tamircisi İlhan

kentseldonusumhaberleri.com

Halının halinden anlayan adam.

Sultanahmet’te Klod Farer Caddesi ile Binbirdirek Meydanı Sokak köşesinde sokakta bir tezgah…  Halı tamir tezgahı…  Eski, antika halıları özenle onaran bir usta, özenli, hassas bir işçilikle kilim tamir ediyor.

Malatyalı İlhan. Aslında Pötürgeli.  İşi yine Malatyalı bir ustadan Mikhail Yavuz’dan, daha çocuk yaşta öğrenmeye başlamış. 12 yaşında çırak olarak Mikhail ustanın yanına girmiş, yıl 1989… O günden beri antik halı, kilim ve bez tamir işleri yapıyor. Bir ara işine olan sadakatinde tereddüde düşmüş başka işler de nafakasını aramışsa da kendini çabuk toparlamış. ‘yapamadım, edemedim. Tekrar bu işe döndüm. Bir kere bu işin tozunu yutmuşuz. Aslında bu işi ek iş olarak yapıyorum. İş çok ama ben yapamıyorum. Müşteri gelip seni bulur.  ’ Diyor.

’1989 yılında 12 yaşında iken Mikhail Ustanın yanında işe başladım. Denizli, İzmir,  Kuşadası, Nevşehir’i dolaştım  Turizm şirketlerinde çalıştım. Vakıflarda müze malları üzerine çalıştım.  Antik halılar, kilimler 100 yıllık ve daha eski olur. 700-800 yıllık olanlar var.

Ben antik halının, kilimin, bezin halinden anlarım. Nereli olduklarını; motiflerinden, dokumasından, boyasından, ipinden anlarım. Halı da kilimde esas olan bunlardır. Motif, desen, incelik, renk, kökboyası, dokuma, el ipi… Şimdiki ipler makine ipi, makine çekiyor.  Şimdiki iplerin içine naylon karıştırılıyor. Ben özel eğirtiyorum, Anadolu’dan, Malatya yörelerinden getirtiyorum.

Boya işini kendim yapıyorum. Kökboyası ile boyuyorum. İp bana eğrilmiş olarak geliyor. İşimi severek, zevkle, özenle yapıyorum.  Bu konuda uzmanlaştım.

Önce çözgüleri atıyorum. İğne ile kopuk,yıpranmış telin yerine tel atıyorum.  Bütün tellerin aynı özellikte olması lazım, yoksa pot yapar.

Dokuduktan sonra tefsiye ediyoruz, ütülüyoruz, yakıyoruz, sarartıyoruz, daha sonra eskitme yapıyoruz. 

Eskiden kazançlı bir iş idi, şimdi bitirdiler.  Kesiyorlar yama yapıyorlar. Oldu mu oldu. Benim yaptığım gibi olabilir mi? Aslına uygun olabilir mi?  İranlılar bu işin piyasasına girip öldürdüler. El emeği, tamir edilecek iş  Bin TL ise onlar 400-500 TL’ye yapıyor. Bizim iş öyle ki 1 ayda bitiririm dersin 2 ayda biter. Niye? Malzeme ezik, çürüktür, bir türlü yutmaz kopar, uğraşıp durursun. 

Antikayı nasıl korumalı dersen? Bir kere hava alacak, naftalinlenecek. Bir şey olmaz. Nemli yerde olmayacak, çürür. Kapalı yerde,havası kalmayacak.  Yıkarken iyi durulanacak. İçinde ilaç,deterjan kalırsa o da çürütür. Hele pamuk iplik hiç dayanmaz, hemen çürür. İşin zorluğu ne?  Bazen çürük çıkıyor. Tel atıyorsun, tel kopuyor.

Bu iş dükkanda olmaz.  Kurtarmaz, kirası, giderleri…