`Kutsal Aile`nin miras yolu ile parçalanması...
Miras bir mülk edinme biçimidir ama bu edinme biçimi sizin alın terinizle gerçekleşmiş,meydana gelmiş bir şey değildir. Bir anlamda `beleş` olandır ve bnun paylaşılması her ne kadar yasal olarak belirlenmiş ise de çoğunlukla yasal paylaşım insanları tatmin etmemiştir. Her zaman daha fazlası umulmuş ve daha fazlası benim olsun,denmiştir. Bu da aynı aile bireylerini mahkemelere taşımış,pratikte haksızlık ve hukuksuzlukların doğmasına neden olmuştur.
Genelde de özel de durum şöyledir:
Eğer cebinizden bir şey çıkacaksa;bu para,mal mülk...Durum değişir. Bu maddi dünya söz konusu olduğunda her şey ters yüz olur. Orada durup bir düşünürsünüz. Savunduklarınızın,fikirlerinizin,söylediklerinizin tersine hareket edebilir,durup bir gözden geçirirsiniz. Çünkü mal,mülk,para işiniz tehlikeye girebilir. Manevi alanda ise korkmadan,çekinmeden her şeyi konuşulabilirsiniz. Rahatlıkla iki yüzlü olabilirsiniz. Nasıl olsa cebiizden bir şey çıkmayacak,maddi olarak hiç bir şey kaybetmeyeceksiniz.
Eğer ilişkiler maddi alanda kurulmuş ise,mesala miras gibi; ailenin korunması ile ilgili bütün iddialar anlamını yitirmektedir. Ailenin birliği,bütünlüğü gibi söylemler,endişeler rafa kalkmaktadır. Anne baba kardeşler birbirine girer,sonu gelmez kavgalar,tartışmalar,küslük ve dargınlıklar,yaralama,cinayetler,hapisler!...Aile bölünür,parçalanır..Kimse bir şey demez. Kimse gıkını çıkarmaz. Eğer bir namus meselesi ise ha o zaman iş başkadır! O zaman çok hassas oluruz ve manevi dünyamız da derin bir şekilde sarsılır,bir anlam kazanır.
Hemen hemen herkesi ilgilendiren ve her ailede en azından çatlaklara, kırgınlıklara yol açan bir konudur, miras...
Sağ iken baba ya da anne,yani miras bırakacak olan kişi,mirasını paylaştırma gibi bir yola kolay kolay gitmiyor. Genellikle yapılan bu tavrın nedeni: Sosyal güvencenin olmaması,yaşlılıkta ele yüze kalma,bakıma muhtaç hale geldiğinde kimsenin yüzüne bakmama endişesi....Bu da devlet,aile ve koşullar açısından ayrıca sorgulanması gereken bir durum.
Herhalde bu aslolan kutsallık ailenin değil,mülkün kutsallığı oluyor.
Eşitsizlik ve asalaklık! Her ikisi de mirasın genel özelliği…
Bir kere baştan herkes eşit doğar,sözü çökmüş oluyor,lafta kalıyor. Daha doğarken eşitsiz koşullarda doğuyorsunuz. Birine doğarken hazır kurulu bir dünya sunuluyor,diğeri ise...
Aile söz konusu oldu mu,ortalığı ‘Kutsal Aile’ye verilen önem ve kutsiyet sözcükleri kaplıyor. Kutsal Aile’yi parçalayan hiçbir şeye dokunulmuyor. İşsizlik,yoksulluk,eğitimsizlik,kadın düşmanlığı… Bunlardan biri de miras…
Çünkü aile küçük bir devlet! Aileye saygı devlete saygı!...İnsanın önemi yok! Kadın cinayetlerinin önemi yok!
Miras aynı zamanda ailenin felaketine de sebep oluyor. Yıkım da getirebiliyor. Ailenin bireyleri birbirine düşüyor,o çok önem verilen ’kutsal aile’ parçalanıyor.
Söz konusu para ve miras olunca her nedense bu konu,sıradan bir namus meselesi kadar önem taşımıyor.
Kazandığını harcamasını bilmeyen bir kültür,hep çocuklarına bir şey bırakmak,sosyal güvencesiz bir toplumun endişeli insanları için geçerli yol…
Miras paylaşımı sonu gelmeyen miras kavgalarına sebep olmaktadır. Aileler birbirleriyle kanlı bıçaklı,uzun yıllar süren küslük ve düşmanlıklara neden olmaktadır. Bunun sonunda mirasa konu olan mal,mülk yada haklar değerinin çok çok altında satılmaktadır. Bırakılan mirastan çoğu zaman kimse bir fayda görmemektedir.
Bakın Neyzen Tevfik ne diyor:
Bu dünyada ne kazandıysanız yiyiniz..!
Yoksa;
Öleceğiz bir gün, gömecekler,
Bir kaç gün övecekler,
Sonra kalan malını bölecekler,
Hatta memnun kalmayıp sövecekler...
Yoksa;
Öleceğiz bir gün, gömecekler,
Bir kaç gün övecekler,
Sonra kalan malını bölecekler,
Hatta memnun kalmayıp sövecekler...
Miras konusunda kavga etmemeniz ve hakkınıza razı olmanız için,ailenizin dirliği için mirasla ilgili yasa maddelerine bir göz atabilirsiniz.
Gelelim miras işine…Miras nedir? Ölenin yakınlarına bıraktığı mal ve haklara kısaca miras denir.
Miras bırakanın vasiyetname ile mirasını birine bırakmadığı zaman miras payları Medeni Kanunun ilgili maddelerine göre şöyle düzenlenmiştir:
Medeni Kanun Madde 495.- Miras bırakanın birinci derece mirasçıları, onun altsoyudur. Çocuklar eşit olarak mirasçıdırlar. Miras bırakandan önce ölmüş olan çocukların yerini, her derecede halefiyet (borçlu iken alacaklı durumuna geçme ) yoluyla kendi altsoyları alır. Çocukların her biri mirasın 3/8 ...... Eş ise 1/4
Medeni Kanun Madde 496.- Altsoyu bulunmayan mirasbırakanın mirasçıları, ana ve babasıdır. Bunlar eşit olarak mirasçıdırlar.Ayrı ayrı.......Anne 1/2 ..........Baba 1/2
Miras bırakandan önce ölmüş olan ana ve babanın yerlerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır. Bir tarafta hiç mirasçı bulunmadığı takdirde, bütün miras diğer taraftaki mirasçılara kalır.Çocukların her biri 1/4.....Torun 1/4....Baba bir olup Torun birden fazla ise 1/8
Medeni Kanun Madde 497. Altsoyu, ana ve babası ve onların altsoyu bulunmayan mirasbırakanın mirasçıları, büyük ana ve büyük babalarıdır. Bunlar, eşit olarak mirasçıdırlar.Evlenmemiş,annebabasını,eşini çocuklarını kaybetmiş ise Büyükanne 1/2....Büyükbaba 1/2
Mirasbırakandan önce ölmüş olan büyük ana ve büyük babaların yerlerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır.
Mirasbırakanın sadece varolan eşi 1/1 (Tamamı).....Amcaya miras yok
Ana veya baba tarafından olan büyük ana ve büyük babaların ikisi de altsoyları bulunmaksızın mirasbırakandan önce ölmüşlerse, bütün miras diğer taraftaki mirasçılara kalır.
Mirasbırakanın Kardeşlerin her biri 1/4 ............Eşi 1/2
Sağ kalan eş varsa, büyük ana ve büyük babalardan birinin mirasbırakandan önce ölmüş olması hâlinde, payı kendi çocuğuna; çocuğu yoksa o taraftaki büyük ana ve büyük babaya; bir taraftaki büyük ana ve büyük babanın her ikisinin de ölmüş olmaları hâlinde onların payları diğer tarafa geçer.
Miras bırakanın eşi ve çocukları yok ise Kardeşlerin her biri 1/3.....Eğer ölen kardeşin çocuğu varsa...1/3
Madde 498.- Evlilik dışında doğmuş ve soybağı, tanıma veya hâkim hükmüyle kurulmuş olanlar, baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olurlar.
Evlilik dışı çocuk,aynı miras koşullarına sahiptir.
Madde 499.- Sağ kalan eş, birlikte bulunduğu zümreye göre mirasbırakana aşağıdaki oranlarda mirasçı olur:
1. Mirasbırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri,
2. Mirasbırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı,
3. Mirasbırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü, bunlar da yoksamirasın tamamı eşe kalır.
1. Mirasbırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri,
2. Mirasbırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı,
3. Mirasbırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü, bunlar da yoksamirasın tamamı eşe kalır.
Mirasbırakanın Çocukları 3/8....Eşi 1/4
Mirasbırakanın Anne Babası 1/2.........Eşi 1/2
Mirasbırakanın Büyükannebaba-1/4......Eşi 3/4
Medeni Kanun Madde 500.- Evlâtlık ve altsoyu, evlât edinene kan hısımı gibi mirasçı olurlar. Evlâtlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder. Evlât edinen ve hısımları, evlâtlığa mirasçı olmazlar.
Evlatlık da aynı miras haklarına sahiptir.
Medeni Kanun Madde 501.- Mirasçı bırakmaksızın ölen kimsenin mirası Devlete geçer.
I. Mirasa ehliyet 1.Hak ehliyeti
Medeni Kanun Madde 577.- Bu Kanuna göre mirasa ehil olmayanlar dışındaki herkes mirasçı olabileceği gibi, vasiyet alacaklısı da olabilir.
Tüzel kişiliği bulunmayan bir topluluğa belli bir amaç için yapılan kazandırmaları, o topluluk içindeki kişiler, mirasbırakan tarafından belirlenen bu amacı gerçekleştirme kaydıyla birlikte edinmiş olurlar; amacın bu yolla gerçekleştirilmesine olanak yoksa, yapılan kazandırma vakıf kurma sayılır.
Medeni Kanun Madde 577.- Bu Kanuna göre mirasa ehil olmayanlar dışındaki herkes mirasçı olabileceği gibi, vasiyet alacaklısı da olabilir.
Tüzel kişiliği bulunmayan bir topluluğa belli bir amaç için yapılan kazandırmaları, o topluluk içindeki kişiler, mirasbırakan tarafından belirlenen bu amacı gerçekleştirme kaydıyla birlikte edinmiş olurlar; amacın bu yolla gerçekleştirilmesine olanak yoksa, yapılan kazandırma vakıf kurma sayılır.
2. Mirastan Yoksunluk Sebepleri
Medeni Kanun Madde 578.- Aşağıdaki kimseler, mirasçı olamayacakları gibi; ölüme bağlı tasarrufla herhangi bir hak da edinemezler:
1. Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler,
2. Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getirenler,
3. Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını veya böyle bir tasarruftan dönmesini aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla sağlayanlar ve engelleyenler,
4. Mirasbırakanın artık yeniden yapamayacağı bir durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldıranlar veya bozanlar. Mirastan yoksunluk, mirasbırakanın affıyla ortadan kalkar.
Medeni Kanun Madde 578.- Aşağıdaki kimseler, mirasçı olamayacakları gibi; ölüme bağlı tasarrufla herhangi bir hak da edinemezler:
1. Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler,
2. Mirasbırakanı kasten ve hukuka aykırı olarak sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getirenler,
3. Mirasbırakanın ölüme bağlı bir tasarruf yapmasını veya böyle bir tasarruftan dönmesini aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla sağlayanlar ve engelleyenler,
4. Mirasbırakanın artık yeniden yapamayacağı bir durumda ve zamanda ölüme bağlı bir tasarrufu kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldıranlar veya bozanlar. Mirastan yoksunluk, mirasbırakanın affıyla ortadan kalkar.
Medeni Kanun Madde 579.- Mirastan yoksunluk, yalnız yoksun olanı etkiler.
Mirastan yoksun olanın altsoyu, mirasbırakandan önce ölen kimsenin altsoyu gibi mirasçı olur.
Mirastan yoksun olanın altsoyu, mirasbırakandan önce ölen kimsenin altsoyu gibi mirasçı olur.
Miras ve Elbirliği Mülkiyet…
Miras bir de Elbirliği yani iştirak halinde mülkiyeti doğurur. Elbirliği mülkiyet,miras kalan üzerinde miras sahiplerinin oybirliği ile alım,satım,kiralama,yönetimi demektir. Miras üzerinde her bir mirasçının tasarrufta rızası aranır. Haklar mirasın tamamına yaygındır. Diğer mirasçılardan habersiz,kullanılamaz, devredilemez,satılamaz. Yalnız her mirasçının yasal olarak sebep belirtmeksizin paylı mülkiyete geçme hakkı vardır.
Medeni Kanun Madde 644.- Bir mirasçı, terekeye dahil malların tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi isteminde bulunduğu takdirde sulh hâkimi, diğer mirasçılara çağrıda bulunarak belirleyeceği süre içinde varsa itirazlarını bildirmeye davet eder.
Elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya mirasçılardan biri belirlenen süre içinde paylaşma davası açmadığı takdirde, istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verilir.
Terekeye dahil diğer hakların ve alacakların paylar oranında bölünmesi hususunda da yukarıdaki hükümler uygulanır.
Elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya mirasçılardan biri belirlenen süre içinde paylaşma davası açmadığı takdirde, istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verilir.
Terekeye dahil diğer hakların ve alacakların paylar oranında bölünmesi hususunda da yukarıdaki hükümler uygulanır.
Vasiyet
Veraset belgesi; mirasçıların hangi oranda mirasa ortak olduklarını gösteren bir belge,mahkeme kararıdır.
Vasiyetname ile mirasçıların saklı payları yani mahfuz hisse değişmez. Vasiyetname varsa,bu paylaşım mahfuz hisseye(saklı pay) esasına göre yapılır. Vasiyetnamenin saklı payı ihlal etmemesi gerekir. İhlal ediliyorsa tenkis davası açılabilir.
Nikahsız eşler miras hakkına sahip değildir. Evlilik dışı doğan çocuklar aynı oranlarda mirastan pay alırlar. Çocukların miras hakkı evliliğe bağlı değildir.
Mahfuz Hisse - Saklı Pay
Vasiyetname ile devredilemeyen haktır. Tamamıyla mirastan yoksun bırakmak mümkün değildir. Evlatlığına,çocuklarından birine,yalnızca eşine yada miras payı olan bir diğeri lehine mirasın tümünü bırakamaz. Saklı Pay dışındaki miras hakkı herhangi birine veya kuruluşa ihlal olmaksızın paylaştırma yapılabilir. Bu paylaştırmada mahfuz hisse- saklı pay ihlal edilmiş ise,muvazalı(danışıklı) bir işlem varsa tenkis (indirim) veya iptal davası açılabilir.
4721 sayılı Medeni Kanun Madde 506.(MK 453)-Saklı pay aşağıdaki oranlardan ibarettir:1. Altsoy için yasal miras payının yarısı,2. Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,3- Sağ kalan eş için, altsoy veya ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması halinde yasal miras payının tamamı, diğer hallerde yasal miras payının dörtte üçü.
12.09.2012
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder