Bu yazıyı tam bir sene önce yazmıştım. Biraz ekleme ile günceli yakalamaya çalıştım.
AKP,12 Eylülcülerin bile cesaret edemediği şeyleri yapıyor.
İşçilere kıdem tazminatları neredeyse hiç verilmemek üzere kaldırılmaya çalışılıyor. Bu neoliberal, piyasacı sistemin ateşli savunucuları kazanılmış bütün hakları birer birer ortadan kaldırıyor. Acımasızca saldırıyor!
İşçilerin emekli olduktan sonraki tek güvenceleri olan kıdem tazminatına göz dikiyorlar. 12 Eylül öncesi kıdem tazminatı ile neredeyse bir ev alınıyordu. 12 Eylül’den bugüne eridi,şimdi de AKP kaldırmaya,sermaye için fon oluşturmaya hazırlanıyor.
Kıdem tazminatı işçiye yıpranması karşılığı verilen paradır. Yıllarını verdiği,harcadığı emeğin karşılığıdır. Çalıştığı yerin şerefiyesine katkısı karşılığıdır. Ama bu para bugünden sonra patronların denetimine girecek ve onların ihtiyacı için kullanılacak. İşçi alabilirse bir kırıntı alacak!
Hak ve özgürlüklerde engelsiz bir geriye dönüş var. Pervasız bir hak gaspı yapılıyor. Oldukça cılız bir karşı duruş var. Sendikalar görüş açıklamaktan öte bir tavır sergilemiyor. Bu tavır,bu yaklaşım AKP’ye geri adım attırır mı? AKP arkasına aldığı %50’lik rüzgarla kimseyi dinlemiyor,muhalif hiçbir sese kulak vermiyor…
AKP buna nasıl cesaret ediyor?
Acaba bu kadar haksızlıklara,hak gasplarına karşı neden güçlü bir muhalefet oluşturulamıyor?
Toplumsal bilinç olarak geriye gidiş buna denk düşüyor olsa gerek. Bu konuda Amerikalı iktisatçı Veblen’e(1857-1929) kulak verelim:
‘Bireyi baskı altına alan ve böylece onu etkisizleştirerek sistemle uyumlaştıran günümüzün toplumsal kurumları ve kültür dokusu geçmiştekinden daha güçlü ve etkili bir şekilde çalışmaktadır.’
Her şeyin önüne bir ‘ileri’ sözcüğü koyarak bizi körleştiriyorlar. ‘İleri’ dedikçe bizim bundan tam bir ‘gerilik’ anlamamız gerekiyormuş. Örneğin ‘ileri demokrasi’ gibi.
İlerlemek söz konusu olunca siz nereye doğru ilerlersiniz?
İşte burada bir sorun var.
Maalesef bizde bu ‘geriye doğru ilerlemek’ anlaşılıyor. Bu bize özgü bir şey olsa gerek!
Felsefi olarak da konjonktüre sanki uyuyor. (Eagleton bir kitabında bahsi geçen “Geçmişe doğru, ileri!” sloganı gibi)
70’li yılları hatırlayanlar varsa bilirler,o ortamda çocuklarına şöyle öğüt veriyorlardı: Önden gitme burnunu kırarlar, arkada kalma belini kırarlar. Ortadan git!
Romalılar da ‘Orta yol altın yoldur’ demiş. Ortadan,suya sabuna dokunmadan gitmenin,kimseyi rahatsız etmemenin,riske girmemenin,güvenlik kaygısı içinde olmanın gereği olarak ortaya çıkmış olsa gerek. Azıcık aşım,kaygısız başım! Yani 3 maymunu oynamak; görme,duyma,konuşma!
Şehir içi yolcu otobüsleri tam bir felaket.
Şehir içi yolcu otobüslerinin hali memleketin hali gibidir.
‘Lütfen arkaya doğru ilerleyiniz!’ Bu etiketler dikkatiniz hiç çekti mi bilmiyorum. Her gördüğümde beni rahatsız ediyor.
Bilinçaltımıza böyle giriyor,böyle kazıyorlar. Arkaya doğru ilerleyiniz! Şoförlerden en çok duyduğum cümle bu. Hep arkaya doğru yönümüzü dönüyoruz. İlerlemenin adresi arkaya dönmek.
Yazgımızda bu var galiba. Hep arkaya doğru ilerlemek. Bu bizim genetiğimize işlemiş.Kanıksamışız. Önde bir uyarı levhası. ‘Lütfen arkaya doğru ilerleyiniz!’ Geriye doğru ilerlemez iseniz başınıza sanki bir iş gelecekmiş gibi hissedersiniz.
Bir türlü yüzümüzü ileriye çevirmiyoruz. Kısaca ileri gitmeyi pek sevmeyiz. İleri gitmek korkutur. İleri gitme! Çok ileri gidiyorsun! Bir tehdit havası vardır. Bu yüzden ileri gitmek pek hoş karşılanmaz. Aman Allah,haddini aşıverirsin! Ortalık karışır.
Otobüste buna bazıları ‘Arkaya doğru ilerleyiniz!’ yazısına pek aldırış etmez,görmezden gelirler,farkında olduklarından değil statükocu olduklarından olsa gerek,arkaya doğru ilerlememekte ısrar eder,tutunacak bir yer bulup oraya adeta yapışıp kalanlar hiçbir uyarıya kulak asmazlar.Orada öyle çivilenip kalırlar. Ön taraftaki koridorda yer tutar arkaya doğru ilerigitmezler. Bunlar iyi tutucudurlar. Tuttukları yeri asla bırakmazlar. Başkalarının arkaya doğru ilerlemelerine de asla izin vermezler. Sayıca çok azdırlar. Uyarılar da hiç fayda etmez. ‘Yerinden oynayan 70 gadre uğrar’ diye endişe duyarlar. Neme lazım!
Bazıları ise bu levhaları okuyup dikkate aldıklarından mıdır nedir bilinmez,yara yara basıp arkaya doğru ilerlerler. Geriye gitmede bunların hiçbir endişeleri yoktur. Balık istifi gibi birbirine yapşır,gidişattan hiç rahatsız olmazlar. Birisi rahatsız olup,’insan taşıyorsunuz,hayvan değil,yeter be!’ demez. Diyenleri de eleştirmek için hücum ederler. Anında bir linç girişimi başlar. Hemen birbirlerini suçlarlar.
Bu yüzden otobüsün ön tarafı her zaman doludur, tıkalıdır. Orta ya da arka taraf kapı önleri bu yüzden bir iki kişilik(!) boşluk bulunur. Bu durumda çare orta ya da arka kapıları açmaktır. Şoför çaresizdir.
-Arkadan bininiz!
-Ortadan bininiz!
Size her ne kadar bu kelimeler müstehcen ve argo çağrışımlar yapar ise de geçici çözüm üretmek açısından iyidir. Çünkü arkadan binince gerçek anlamda bir ilerleme vardır, bu arkadan ileri doğru gitmektir. Bunlar hep geç kalanlar ya da ileri durakta bekleyen otobüse binme şansı çok az olanlardır.
İnsanların ileriye doğru gitmek için önü açılmayınca,bu yollar tıkanınca seçenek olarak ayak diremek yada geriye dönmek kalıyor. Zaten bilinçaltına bir şekilde işlendiği için geriye dönmek,arkaya doğru ilerlemek daha kolay geliyor.Bunun bir tehlikesi yok. Kişi bir de yılgınlığa müsait ise pısıp kalıyor hemen.
Bence çok eskiler bilirler,eskiden öyleydi. Otobüse arkadan binmek bence daha iyi idi. Ama bunun rahatsız edici bir yanı görülmüş ki otobüse binme şekli değişmiş,arkadan binmek, tehlikeli ve rejmin geleceğini sarsıcı olarak görülmüş olmalı(!) Çünkü o zaman gerçek anlamda ileri gidiyorsunuz. Otobüsteki uyarıcı etiket: İleri gidiniz! Şeklinde olsaydı. Kazara bu lafı gençler yanlış anlar,toplumun temellerine, yanında bulundurdukları ‘puşu,kitap,şemsiye, kartpostal’ ile dinamit koyarlardı!
Lütfen ileri giderken dikkat! Nereye gideceğinizi iyi bilin!
04.07.2011
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder