Tek Ev Haczedilir mi?

Haciz ile uzaktan yakından, şu yada bu şekilde tanışanlar içinden, konusu konut,gayrimenkul ile ilgili olana değineceğiz.

Bugün bir çok insan çırpındıkça batacağı bir girdabın içine girmekten habersiz,ya ticari bir işini kurtarma pahasına ya da mevcut durumunu iyileştirmek adına mantıklı karar almaktan uzaklaşarak kendisini daha zora sokacağı,trajik sonuçlara yol açacak kararlar alıyor. İşini kaybeden,işi kötüleşen,çıkmaza giren insanın o ruh haliyle,aklıselim,mantıklı düşünmesi oldukça zor. En iyisi yakınlarıyla,aklı başında kimselerle durumu paylaşmak! Arkanızda güçlü bir desteğiniz yoksa piyasanın kötü gidişinden medet umarak durumunuzu iyileştireceğiniz kaygısıyla hareket etmeyin. Çünkü siz bireysel çaba ve yeteneklerinizin sınırına gelmiş,piyasa sizin yeteneklerinizi test etmiş ve size bu kadar şans tanımıştır. Şansınızı zorlamayın. Buraya kadar! Bunu kabul edin,ailenizi,kendinizi bir felaketin eşiğine getirmeyin! Sonuçları tahmin etmediğiniz kadar ağır olmaktadır. 

Tamam : Kar zararın arkadaşıdır! 

Ama dünyanın ekonomik seyrini, piyasanın geleceğini, gidişini seyretmiyor,kafa yormuyor,buna ihtiyaç duymuyor ya da salt inançlarınızla hareket ederek piyasaya inanıyorsanız,işiniz kötüleşmeye başladığında bir düşünün! Bizde çok güzel bir söz var: Zararın neresinden dönerseniz kardır. Günlük hayatımızda çok kullandığımız bu deyim sıradanlaştığını,anlamını kaybettiğini düşünmeyin. 

Haciz yolunda kurban olacağınıza zararın neresinden dönerseniz  kardır!

Gelelim ‘Tek ev’ sorununa….

Bugün bir çok insanın başını ağrıtan;tek evi olup da haciz ile karşı karşıya kalanların kaygısına değinmeye çalışalım.

Önce yasal karşılığı nedir,onu görelim.

İcra ve İflas Kanunu`nda (m. 82/12) Haczi Caiz Olmayan Mallar maddesinde: 12. Madde.

Borçlunun haline münasip evi (Ancak evin kıymeti fazla ise bedelinden haline münasip bir yer alınabilecek miktarı borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılır.)

Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun`da (m. 70/11) Madde 11. Borçlunun haline münasip evi "ancak evin değeri fazla ise bedelinden haline münasip bir yer alınabilecek miktarı borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılabilir"

Buraya dikkat etmek gerekiyor.

Haczedilmemesi için eviniz halinize,durumunuza uygun bir ev olacak.

Kişinin ihtiyacından fazla bir kıymete sahip ise bu ev haline münasip kabul edilmiyor. Evin değeri ihtiyacından fazla ise o zaman haczediliyor ve ihtiyacı kadar olan evin değeri kişiye kalıyor,geri kalanı haczedene veriliyor.
Yani, haline münasip evin haczedilemeyeceği kuralıhem özel borçlar hem de kamu borçları için söz konusudur.


HALİNE MÜNASİP EV NE DEMEK?

Kişinin haline münasip (3 kişilik bir aile için 5 odalı bir ev haline münasip sayılmıyor)

Burada tek evden kasıt,ev olarak kişinin kullanım amacına uygun olmasıdır. Bu nedenle evin mülkiyetinin niteliği konusu önemli değildir. Kat mülkiyetli,birlikte,ayrı ayrı mülkiyet hakkının olması gibi…

Yasa nasıl yorumlanıyor,buna bir örnek...

Danıştay 3. Dairesi - Karar No: 2004/268

“...Bu düzenlemeye göre borçlunun evinin haline münasip bir yerden daha fazla değere sahip olduğunun alacaklı amme idaresince tespit edilmesi gerekirken idarece, bu yönde yapılmış bir tespit olmaksızın borçlunun evine haciz uygulanması yasaya uygun değil ise de; mahkemece yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda hacizli gayrimenkulün özellikleri ve değeri tespit edilmiştir. Bu özellikler ile borçlunun aile yapısı, borçlu ile aynı konutta ikamet etmek durumunda bulunan birey sayısı, bunların sosyal konumları ve ihtiyaçları gibi ölçülerin birlikte değerlendirilmesi suretiyle haczedilen evin, borçlunun haline münasip olup olmadığı hususunda bir sonuca varılması mümkün olacaktır.`

   Haciz maalesef  bir ceza gibi algılanıyor. Bunun sebebi de borçlunun tam anlamıyla bir mağduriyet yaşaması. Psikolojik olarak çökmesi,ailesini de bu girdabın içine sürükleyerek perişan etmesi durumu daha da vahim bir hale sokmasıdır.

   Haciz,borcun yasal süreçler tamamlanarak alınamamasından doğan bir tahsilat şeklidir,son aşamadır. Kötü niyet dışında insanın elindeki kaynağı yada borçlanarak sağladığı kaynağı şu yada bu şekilde tüketerek kayıplarının telafisi mümkün olmayan bir aşamaya gelmiş olmasıdır. Kişi bu aşamada çaresiz ve tükenmiştir. Kişi hangi nedenle olursa olsun (arsa-araç-ev- v.b yada ticaret ) ayağını yorganına göre uzatmadan,hesabını kitabını iyi yapmadan,bu gidişi kurtarırım, batağımı,zararımı kapatırım diyerek iyice batağa saplanma durumunda borca sarılmak kadar tehlikeli bir durum yoktur…Öyle tehlikeli ki ocaklar söndürüyor!

Haciz daha çok kaybetmektir! Haciz tükenmektir! Haciz onur ve gurur ile oynanmaktır! Haciz toplumsal bir yaradır. Durmayı,zararla yetinmeyi,kestirip atmayı bilmek gerek. Buraya kadar demelisiniz! Buraya kadar! Kişinin eşiyle yaşıyor olması haciz uygulamasını engellemez!

Durumumu düzeltirim,kurtarırım,ben bu işi biliyorum,hakkından geleceğim laflarının sonu derin bir pişmanlıktır! Etrafımızda bu lafları söyleyip de kaybedenlerin dramlarının bazen trajediye dönüştüğünü görüyoruz.

Yasanın ilgili maddesi `Haline münasip tek ev haczedilmez,` diyor. Eviniz buna rağmen haczedilebiliyor. Bunun nedeni sizin durumunuzun gerçekliğini tespit etmektir. Sizin gerçekten tek eviniz mi var? Aldığınız borçla daha lüks bir konut mu edindiniz? Alınan borç sizin durumunuzda bir olağandışılık yaratmış mıdır? Borç öncesi ve sonrası fark var mıdır?

Yalnız evinizin tamamı haczedilemez.

 Borçlunun rızası ile haczi mümkün olmayan mallar da bir sözleşme ile haczedilebilir.Bunun geçerliliği için sözleşme veya belgenin zamanı çok önemli. Hacizden önce haczi mümkün olmayan,haciz konusu olmayan mallar hakkında yapılan bir sözleşme geçerli değildir. Geçerli olabilmesi için hacizle aynı tarihte yada bir sonraki tarihte olması gereklidir.

Eğer hakkınızda icra takibi varsa,

Bu İcra İflas Kanunu 82/12 ye ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun`da (m. 70/11)`ye  dayanarakhaczedilmezlik şikayetinde bulunabilirsiniz. Eğer birden fazla icra takibi varsa her biri için ayrı ayrı haczedilmezlik şikayetinde bulunmalısınız.

Haczedilmezlik şikayeti 7 günlük süreye tabidir.  

Eğer borcunuz sahip olduğunuz tek eve ait ise yada banka kredisi (Mortgage) ile aldıysanız  haczedilmezlik şikayet hakkınız geçersizdir.

Kısaca borçlu talebiyle haczedilmezlik hakkı devreye girecektir. Kendiliğinden beklemeyin. Bu durumda eviniz hakkında tesbit yapılacak ve haline münasiplik durumu belirlenecektir

HACZİ CAİZ OLMIYAN MALLAR VE HAKLAR:

   İcra İflas Kanunu Madde 82 Aşağıdaki şeyler haczolunamaz:

    1. Devlet malları ile mahsus kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar,

    2. Borçlunun zatı ve mesleki için lüzumlu elbise ve eşyası ile borçlu ve ailesine lüzumu olan yatak takımları ve ibadete mahsus kitap ve eşyası,

    3. Vazgeçilmesi kabil olmayan mutfak takımı ve pek lüzumlu ev eşyası,

    4. Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazi ve çift hayvanları ve nakil vasıtaları ve diğer eklenti ve ziraat aletleri; değilse, sanat ve mesleki için lüzumlu olan alet ve edevat ve kitapları ve arabacı, kayıkçı, hamal gibi küçük nakliye erbabının geçimlerini temin eden nakil vasıtaları,

    5. Borçlu ve ailesinin idareleri için lüzumlu ise borçlunun tercih edeceği bir süt veren mandası veya ineği veyahut üç keçi veya koyunu ve bunların üç ay lık yem ve yataklıkları,

    6. Borçlunun ve ailesinin iki aylık yiyecek ve yakacakları ve borçlu çiftçi ise gelecek mahsül için lazım olan tohumluğu,

    7. Borçlu bağ, bahçe veya meyve veya sebze yetiştiricisi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan bağ bahçe ve bu sanat için lüzumlu bulunan alet ve edevat,

    Geçimi hayvan yetiştirmeye münhasır olan borçlunun kendisi ve ailesinin maişetleri için zaruri olan miktarı ve bu hayvanların üç aylık yem ve yataklıkları,

    8. Borçlar Kanununun 510 uncu maddesi mucibince haczolunmamak üzere tesis edilmiş olan kaydı hayatla iratlar,

    9. Memleketin ordu ve zabıta hizmetlerinde malul olanlara bağlanan emeklilik maaşları ile bu hizmetlerden birinin ifası sebebiyle ailelerine bağlanan maaşlar ve ordunun hava ve denizaltı mensuplarına verilen uçuş ve dalış tazminat ve ikramiyeleri,

    Askeri malullerle, şehit yetimlerine verilen terfi zammı ve 1485 numaralı kanun hükmüne göre verilen inhisar beyiye hisseleri,

    10. Bir muavenet sandığı veya cemiyeti tarafından hastalık, zaruret ve ölüm gibi hallerde bağlanan maaşlar,

    11. Vücut veya sıhhat üzerine ika edilen zararlar için tazminat olarak mutazarrırın kendisine veya ailesine toptan veya irat şeklinde verilen veya verilmesi lazım gelen paralar,

    12. Borçlunun haline münasip evi (Ancak evin kıymeti fazla ise bedelinden haline münasip bir yer alınabilecek miktarı borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılır.)

    Medeni Kanunun 807 nci maddesi hükmü saklıdır. 2, 3, 4, 5, 7 ve 12 numaralı bendlerdeki istisna, borcun bu eşya bedelinden doğmaması haline münhasırdır.

KISMEN HACZİ CAİZ OLAN ŞEYLER:

    Madde 83 -

    Maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczolunabilir.

Ancak haczolunacak miktar bunların dörtte birinden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez.

31.01.2012