Öğle saatlerinde aniden etkili olan lodos fırtınası İstanbul’da yaşamı felç etti. Hızı saatte 117 kilometreye ulaşan rüzgar, ağaçları yerinden söktü, çatıları uçurdu, ulaşımı durdurdu. Yaklaşık 1 saat boyunca kentte afet manzaraları yaşanmasına neden olan fırtına sırasında 350 binanın çatısı uçtu.
"Beklenen bir fırtınaydı. Meteoroloji uyarıyı yapmıştı. Fırtınanın en çok Akdeniz'e yakın kesimlerde etkili olması bekleniyordu ve öyle de oldu.
İstanbul'da rüzgarın hızı ilk vurduğu anda 102 kilometreye çıktı.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi'nden Meteoroloji Mühendisi Adil Tek:
İtalya üzerinden Akdeniz'e ulaşan soğuk hava dalgası Ege denizi üzerinde bir alçak basınç sistemi oluşturdu. Bu alçak basınç sistemiyle birlikte cepheler meydana geldi. Soğuk hava sıcak havayı önüne katıyor ve siklonik yapı meydana geliyor. Çok büyük sıcaklık farkları oluşmadığı sürece bu yapı bizim bölgemizde pek görülmez.
Bu siklonik yapı Ege üzerinde oluştu. Sıcak ve soğuk cepheler oluşuyor. Sıcak cephe geçişi esnasında bu kuvvetli rüzgar oluştu. Rüzgar tek bir yönden esmedi. Çok yönlü ve karışık esti.
Bu yapı önce Ege'de etkili olmaya başladı daha sonra Ege'nin iç kesimlerine doğru. Marmara Denizi yönünden geldiği için hiçbir sürtünme ve zayıflamaya maruz kalmadan fırtına daha da şiddetini arttırdı.
Kara üzerinde en yüksek hızını satte 90 kilometre olarak ölçtük. Marmara üzerinde 120 kilometre üzerine çıktığını tahmin ettik. Bu tür yapılar senede 1-2 kere veya iki yılda bir olur. İklim sistemi öyle ki. Sistemi tek bir durumla değerlendirmek doğru değil. Balonun içindeki hava gibi.
Küresel ısınmanın etkileri tabi ki vardır. Bu tür olaylar önümüzdeki süreçte biraz daha sıklıkla yaşanacaktır. Bugünkü tahminlerde rüzgarın hızının fırtına değerine erişeceğini tahmin ediyorduk ama 120 kilometreye ulaşacağını tahmin etmiyorduk. Basınç değişimi değeri büyüdü. Hava basıncı 970 milibara kadar düştü.
Karayolları Genel Müdürlüğü'yle 1 yıl önce bir çalışma yapmıştık. Rüzgar hızına göre kriterler belirlenmişti. 72 kilomotrenin üzerine çıktığı zaman yüksek kasalı araçların trafiğe çıkmaması ve köprüden geçirmemesi gerekiyor. 100 kilometrenin üzerine çıktığı zaman rezonansın sona ermesi için tehlikeyi önlemek için tedbiren trafiğe kapatılması kararlaştırılmıştı bu da çok doğru bir şekilde yapıldı. Köprüler salınım yapıyor. Karayolları otomatikman trafiğe kapatıyor. Köprü halatları koparsa veya trafik kazası yaşanmaması için.
Büyükçekmece açıklarında 1 metre çapına yakın hortum oluştu. Lodos sıcak rüzgar olduğu için alttan yukarı denizden yukarı estiği için çatılar büyük zarar görüyor. En büyük etki de özellikle soba ve doğlgaz zehirlenmeleri. Gece saatlerinde soba yakılmasıyla ilgili soba gazı ve baca gazı zehirlenmesi olur. Yatarken mutlaka herkesin soba ve doğalgazını kapatılarak yatılması lazım. Geceye kadar devam edecek. Yağmur başladıktan sonra etksini yitircek.
Önümüzdeki 2-3 gün boyunca risk var. Libya üzerindeki sahradan tozları alıp ülkemize kadar getirebiliyor. Toz var havada. Yağışla birlikte çamur şiklende yağıyor. Doğaya çok yararlı. Doğal gübre görevi görüyor. Verimli topraklar ülkemizin üzerine kadar geliyor. Nisan yağmurlarında çamurun saça bile iyi geldiği söylenir.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü İstanbul'a özgü bir uyarı yapılmayınca kimse dikkat kesilmedi. Uyarı vardı ama ciddiye alınmadı. Fırtınaya da yapabileceğiniz sınırlı birşey var. Alttan yukarı doğru estiği için çatı sağlam değilse fırtına onu söker gider. İklim değiştiği için bu tarz hadiselere İstanbul'un alışık olması gerekiyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder